O nas – Zespół – Nauka – Dydaktyka – Zostań Hydrologiem – Historia
O projektach
Studenckie projekty badawcze to zindywidualizowana forma kształcenia na WGSR UW, którą zainicjowaliśmy w 2018 roku. Nowoczesna dydaktyka powinna wychodzić poza szablon tradycyjnych zajęć, pozwalając budować kompetencje badawcze oraz umiejętność pracy zespołowej studentów. To również znakomita forma poszerzenia wiedzy oraz miłego spędzenia czasu.
Każdy studencki projekt badawczy odznacza się własną specyfiką, uzależnioną od wybranego zagadnienia badawczego. Na początku jednak zawsze zaczynamy od dyskusji nad podjętą problematyką, dokonujemy wspólnej kwerendy literatury, a także opracowujemy metodykę badań. Korzystamy przy tym z licznych publikacji i raportów naukowych, map topograficznych oraz zdjęć lotniczych.
Bardzo ważnym i jednocześnie lubianym elementem każdego projektu są wyjazdy terenowe, odbywające się, w zależności od specyfiki zagadnienia badawczego, raz na dwa lub cztery tygodnie. Wszyscy uczestnicy projektu, często w podziale na grupy, samodzielnie wykonują oznaczenia cech ilościowych i jakościowych wód pod czujnym okiem kadry. Dotychczas jeździliśmy nad Potok Służewiecki, dopływy Świdra, dopływy Wkry i na źródła zlokalizowane na Skarpie Warszawskiej w Warszawie.
Na etapie opracowywania danych – podczas spotkań stacjonarnych bądź zdalnych – uczestnicy poznają metody analizy statystycznej (Statistica i SPSS) oraz rozwijają umiejętności z zakresu analiz przestrzennych (ArcMap i QGIS). Studenci uczą się również właściwej syntezy wyników i logicznego wnioskowania.
Podsumowaniem wszystkich zrealizowanych dotychczas projektów było wspólne przygotowanie artykułów naukowych. Warto podkreślić, iż studenci, będący współautorami artykułów, brali udział we wszystkich etapach ich przygotowania, włączając redakcję tekstu oraz proces recenzyjny, zdobywając w tym zakresie cenne i unikalne doświadczenie.
Uczestnicy projektów brali również udział w konferencjach naukowych dedykowanych młodym naukowcom, gdzie prezentowali wyniki badań, a także zapoznawali się z aktualnymi wątkami badawczymi w hydrologii i gospodarki wodnej.
„Jako studentka trzeciego roku studiów licencjackich zaangażowałam się wraz z innymi studentami w projekt badawczy dotyczący jakości wody w Potoku Służewieckim. Udział w tym projekcie był idealną okazją do wykorzystania wiedzy zdobytej na wykładach i ćwiczeniach w praktyce. Ponadto pozwolił mi na zdobycie umiejętności niezbędnych w pracy naukowej, takich jak: praca w grupie, krytyczne podejście do uzyskanych wyników, pisanie artykułów naukowych czy przygotowywanie prezentacji na ogólnopolskie konferencje. Dodatkowo była to po prostu dobra zabawa i możliwość spędzenia czasu w terenie, który jak wszyscy wiemy jest naturalnym środowiskiem każdego geografa.”
– Agnieszka Halaś
Zapraszamy do współpracy w ramach studenckich projektów badawczych wszystkich chętnych, zainteresowanych hydrologią i gospodarką wodną. To doskonały sposób na zdobycie pierwszych poważnych i inspirujących doświadczeń naukowych.
Realizowane projekty studenckie
Przestrzenne zróżnicowanie parametrów fizyczno-chemicznych wód Potoku Służewieckiego (rok akademicki 2018/19)
Projekt miał na celu rozpoznanie zmian podstawowych cech fizyczno-chemicznych wody w biegu Potoku Służewieckiego, odznaczającego się silnym przekształceniem antropogenicznym zlewni. Wyniki badań wskazały, iż główną przyczyną przestrzennego zróżnicowania reżimu fizyczno-chemicznego Potoku Służewieckiego są przepływowe zbiorniki wodne, powodujące przekształcenie warunków termiczno-tlenowych oraz unieruchomienie jonów. Wyraźny wpływ na jakość wód badanego w projekcie cieku miały także jego dopływy oraz funkcjonowanie lotniskowej oczyszczalni wód opadowych. Potwierdzono również wyraźne sezonowe zróżnicowanie cech fizyczno-chemicznych, uzależnione od warunków meteorologicznych i hydrologicznych, cyklu wegetacyjnego organizmów fotosyntetyzujących oraz zmian antropopresji.
Publikacje:
Halaś A., Czarnecka K., Piasecki K., Łaszewski M., 2019, Przestrzenne i sezonowe zróżnicowanie wybranych parametrów jakości wody w zlewni zurbanizowanej na przykładzie Potoku Służewieckiego. Przegląd Geograficzny, 91(1), 121-138. Link: https://rcin.org.pl/igipz/Content/70400/WA51_91971_r2019-t91-z1_Przeg-Geogr-Halas.pdf
Referat:
M. Łaszewski, K. Czarnecka, A. Halaś, K. Piasecki, Przestrzenne zróżnicowanie podstawowych cech fizyczno-chemicznych wód w zlewni zurbanizowanej – studium przypadku Potoku Służewieckiego. VII Ogólnopolska Konferencja Naukowa Młodych Badaczy pt. „Perspektywy badań środowiska geograficznego”, 19-21 października 2018 r., Kraków, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Jagielloński.
Wpływ cech fizycznogeograficznych na przestrzenne zróżnicowanie wybranych parametrów fizyczno-chemicznych wód w zlewni Świdra (rok akademicki 2019/20)
Głównym celem projektu była ocena wpływu pokrycia terenu zlewni oraz stref buforowych na stężenia związków azotu i fosforu w wybranych dopływach Świdra. Zakres projektu obejmował prace terenowe, oznaczenia laboratoryjne oraz analizy przestrzenne i statystyczne. Wyniki badań wskazały, iż użytki rolne i lasy miały wyraźny sezonowy wpływ na stężenia azotanów w dopływach Świdra, natomiast stężenia fosforanów nie były istotnie powiązane ze wskaźnikami pokrycia terenu, gdyż ich dynamika była uwarunkowana głównie warunkami hydrologicznymi.
Publikacje:
Łaszewski M, Fedorczyk M, Gołaszewska S, Kieliszek Z, Maciejewska P, Miksa J, Zacharkiewicz W., 2021, Land Cover Effects on Selected Nutrient Compounds in Small Lowland Agricultural Catchments. Land, 10(2):182. Link: https://www.mdpi.com/2073-445X/10/2/182
Fedorczyk M., Gołaszewska S., Kieliszek Z., Maciejewska P., Miksa J., Zacharkiewicz W., Łaszewski M., Przestrzenne zróżnicowanie stężenia związków biogennych w zlewni nizinnej podczas suszy w 2019 r. W: Wrzesiński D., Graf R., Perz A., Plewa K. (red.): Naturalne i antropogeniczne zmiany obiegu wody. Współczesne problemy i kierunki badań. Bogucki Wyd. Nauk., Poznań, 2020. Link: http://hydrolog.home.amu.edu.pl/img/Hydrologia_2020_web.pdf
Prezentacja posteru:
M. Fedorczyk, S. Gołaszewska, Z. Kieliszek, P. Maciejewska, J. Miksa, W. Zacharkiewicz, M. Łaszewski, Przestrzenne zróżnicowanie stężenia związków biogennych w zlewni nizinnej podczas suszy w 2019 roku. IV Ogólnopolska Konferencja Hydrologiczna z okazji Światowego Dnia Wody, 12 grudnia 2020 r., Poznań, Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
Fizycznogeograficzne uwarunkowania cech ustroju termicznego wód płynących w zlewni Wkry (rok akademicki 2020/21)
Projekt obejmował całoroczny monitoring temperatury 26 dopływów Wkry oraz powiązanie ich cech termicznych z parametrami środowiskowymi zlewni. Uzyskany materiał empiryczny umożliwił m. in. ocenę wewnątrzdobowej dynamiki temperatury wody i jej zróżnicowania sezonowo-przestrzennego, istotną z punktu widzenia ekologicznego. Udokumentowano również znaczący wpływ wybranych parametrów zlewni, obliczonych na podstawie danych przestrzennych, na kształtowanie cech ustroju termicznego.
Publikacje:
Skorupa W., Łaszewski M. (2023) Spatial and seasonal variability of sub-daily water temperature dynamics in the lowland agricultural catchment of the Wkra River. Journal of Water and Land Development, 59, 153-163. Link: https://www.jwld.pl/files/2023-04-JWLD-19.pdf
Skorupa W., Łaszewski M., Wewnątrzdobowa dynamika temperatury cieków nizinnych w okresie zimowym na przykładzie dopływów Wkry. W: Wrzesiński D., Graf R., Perz A., (red.): Naturalne i antropogeniczne zmiany obiegu wody. Ilościowe i jakościowe badania wód. Bogucki Wyd. Nauk., Poznań 2021. Link: https://www.researchgate.net/profile/Adam-Perz/publication/360643352_Naturalne_i_antropogeniczne_zmiany_obiegu_wody_Ilosciowe_i_jakosciowe_badania_wod/links/628376977a08f263d5528354/Naturalne-i-antropogeniczne-zmiany-obiegu-wody-Ilosciowe-i-jakosciowe-badania-wod.pdf#page=42
Referaty:
M. Łaszewski, A. Bróż, K. Kapelewska, W. Malinowska, W. Michalska, W. Skorupa, S. Słyś, M. Stachecka, M. Wakuła, Przestrzenne i sezonowe zróżnicowanie cech ustroju termicznego dopływów Wkry. VI Ogólnopolska Konferencja Naukowa z okazji Światowego Dnia Wody, 2 czerwca 2022 r., Poznań, Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
W. Skorupa, Zróżnicowanie wewnątrzdobowej dynamiki temperatury wody cieków nizinnych na przykładzie dopływów Wkry. VI Ogólnopolska Konferencja Naukowa z okazji Światowego Dnia Wody, 2 czerwca 2022 r., Poznań, Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
M. Łaszewski, W. Skorupa, S. Gołaszewska, A. Bróż, W. Michalska, Czasowo-przestrzenne zróżnicowanie temperatury cieków nizinnych w okresie zimowym na przykładzie zlewni Wkry. V Ogólnopolska Konferencja Naukowa z okazji Światowego Dnia Wody, 11 czerwca 2021 r., Poznań, Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
Charakterystyka hydrologiczna wybranych źródeł Doliny Białobrzeskiej (rok akademicki 2021/22)
W ramach projektu prowadzono badania krenologiczne źródeł skarpy erozyjnej Pilicy, zlokalizowanych w rejonie Nowego Miasta nad Pilicą, które objęły regularne pomiary wydatku oraz podstawowych cech fizyczno-chemicznych ich wód. Wykonano także dwukrotnie pełne analizy składu chemicznego wody. Otrzymane wyniki wskazują na wyraźne zróżnicowanie przestrzenne składu chemicznego, zależne od położenia źródła w stosunku do miasta. Publikacja podsumowująca badania źródeł Nowego Miasta nad Pilicą jest w przygotowaniu.
Referaty:
W. Skorupa, K. Stępniewski, J. Kapla, P. Kowalczyk, W. Malinowska, A. Sobkowicz, K. Żaba, M. Łaszewski, Cechy fizyczno-chemiczne wód źródeł okolic Nowego Miasta nad Pilicą. XII Ogólnopolska Konferencja Naukowa Młodych Badaczy pt. Współczesne problemy i kierunki badawcze w geografii, 20-22 października 2023 r., Kraków, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego.
W. Malinowska, K. Stępniewski, W. Skorupa, J. Kapla, P. Kowalczyk, A. Sobkowicz, K. Żaba, M. Łaszewski, Charakterystyka hydrologiczna źródeł w rejonie Nowego Miasta nad Pilicą. VII Ogólnopolska Konferencja Naukowa z okazji Światowego Dnia Wody, 7 czerwca 2023 r., Poznań, Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
W. Malinowska, N. Baran, J. Kapla, N. Kluczyńska, A. Sobkowicz, K. Stępniewski, K. Wolan, Źródła skarpy erozyjnej Pilicy w Dolinie Białobrzeskiej. VI Ogólnopolska Konferencja Naukowa z okazji Światowego Dnia Wody, 2 czerwca 2022 r., Poznań, Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
Źródła Skarpy Warszawskiej (wiosna 2023 – lato 2024)
Wypływy wód podziemnych stanowią doskonały wskaźnik procesów zachodzących w środowisku, szczególnie na obszarach zurbanizowanych.
Projekt ma na celu oceny przestrzennego i czasowego zróżnicowania cech fizyczno-chemicznych źródeł krawędziowych, położonych u podnóża Skarpy Warszawskiej. Źródła te, położone w obrębie Mokotowa (Piaseczyńska), Śródmieścia (UW) oraz Bielan (UKSW), odzwierciedlają zróżnicowany wpływ człowieka na wody podziemne w obrębie Warszawy.
Projekt realizowany jest przy wsparciu firmy Exaqua
Prezentacja posteru:
I. Dmowski, K. Kurpios, W. Derentowicz, J. Gomuła, A. Hadło, J. Jurkiewicz, S. Kowalewski, N. Krawczyńska, A. Rek, M. Staszak, A. Szymczak, F. Wicherkiewicz, M. Łaszewski, J. Suchożebrski. Przestrzenne zróżnicowanie cech fizyczno-chemicznych źródeł Skarpy Warszawskiej. XII Ogólnopolska Konferencja Naukowa Młodych Badaczy pt. Współczesne problemy i kierunki badawcze w geografii, 20-22 października 2023 r., Kraków, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Projekt Zimna Woda (wiosna 2024 – )
To nasz kolejny studencki projekt badawczy, do którego zaprosiliśmy przede wszystkim studentki i studentów studiów 1. stopnia. Projekt będzie realizowany wraz z uczniami z Podkowiańskiego Liceum Ogólnokształcącego nr 60 i Samorządowej Szkoły Podstawowej w Podkowie Leśnej.
Tym razem chcemy zająć się badaniami Zimnej Wody. To struga, która bierze początek w okolicach Rozalina i Młochowa, przepływa przez Nadarzyn, Brwinów i uchodzi do Rokitnicy.
W projekcie chcemy odpowiedzieć na pytania:
- Jaki jest stan rzeki (chemiczny, hydromorfologiczny, biologiczny)?
- Jakie są przyczyny i ogniska zanieczyszczeń?
Na tej podstawie spróbujemy zaproponować rozwiązania i sposoby poprawy stanu rzeki. Liczymy na współpracę i zainteresowanie zarówno władz jak i mieszkańców gmin, przez które przepływa Zimna Woda.
Co planujemy?
- Badania wybranych wskaźników jakości wody prowadzone przy współpracy z firmą Exaqua
- Badania ilości wody (pomiary natężenie przepływu)
- Badania hydromorfologiczne (ocena naturalności i przekształcenia koryta rzeki)
- Elementy badań biologicznych…
- Przygotowanie opracowania dotyczącego stanu rzeki oraz propozycji jego poprawy.
- Przygotowanie wystąpienia na konferencję i/lub artykułu naukowego.
Nasz projekt przeznaczony jest nie tylko dla osób, które chciałyby poszerzyć swoje kompetencje hydrologiczne, ale znajdzie się w nim również miejsce dla pasjonatów kartografii i analiz przestrzennych, badań przyrodniczych czy hydromorfologicznych. Ważna jest również możliwość uzyskania dodatkowych punktów ECTS.